Voerstreek

Wandelen in De Voerstreek

Zoals elk jaar trekken wij, vier broers, erop uit om ergens een aantal dagen te wandelen. Dit jaar hebben wij gekozen voor de Voerstreek en dit was zeker geen verkeerde keuze.

Als Nederlanders zijn wij natuurlijk bekend met Zuid-Limburg en het wandelen daar. Een aantal van ons heeft meermalen deelgenomen aan de bekende Heuvelland vierdaagse vanuit Vilt, maar de Voerstreek hadden wij nog nooit bezocht.

De Voerstreek kennen wij alleen door de taalstrijd, die hier in de jaren zestig fel gevoerd werd.

Bij het zien van een aantal foto’s op de Wandelkrant, van een wandeling vanuit Noorbeek, werd onze aandacht getrokken door het Domein Altenbroek. Wij zijn altijd op zoek naar rust, natuurschoon en natuurlijk ruimte voor wandelingen van 15 tot 20 km. Dat was volgens de beschrijvingen precies wat we hier konden vinden. We zochten ook een vakantiewoning, van waaruit we onze wandelingen konden beginnen. Zo kwamen we terecht bij De Molenhoeve de oude watermolen van het landgoed, welke nu verbouwd is tot een vakantieverblijf met een aantal vakantiewoningen.

Langs De Molenhoeve loopt een route van het wandelnetwerk van de Voerstreek, dus een ideaal vertrekpunt voor onze wandelingen. Besloten werd om een midweek af te reizen naar de Voerstreek.

Bij onze aankomst in ‘s-Gravenvoeren waren we al verbaasd over het schitterende cultuurlandschap en toen we het Domein Altenbroek binnenreden waren we blij verrast. Dit hadden wij hier niet verwacht.

Op de website van de dienst Toerisme Voerstreek wordt het ontstaan als volgt omschreven:

Vanuit kleine maar rijke gebiedjes in het Maasdal, die behoorden tot het Karolingische koningsgoed met de hoofdzetel in ‘s-Gravenvoeren, en later Dalhem, begon men rond 1100 de uitgebreide, woeste bosgronden op het plateau ten oosten van het Maasdal te ontginnen.

Het typische cultuurlandschap in zowel Zuid-Limburg als de Voerstreek kreeg zijn huidige vorm in een tijdsbestek van nauwelijks 200 jaar, na slechts enkele generaties noeste arbeid. Na 1300 is er, landschappelijk gezien, fundamenteel niet veel meer veranderd.

Nadat we ons bij onze vakantiewoning hadden aangemeld gingen we meteen aan de wandel. Wat wij noemden een verkenningsrondje van 6,5 km. Dat gaf gelijk een goede indruk wat we de komende dagen konden verwachten. Er moest tijdens deze wandeling al vrijwel gelijk flink geklommen worden en dat valt voor ons van het vlakke land niet mee, we zijn zeker geen klimgeiten. GPX: zie onderaan deze pagina!

Wandeling 1

De eerste wandeldag maakten we een wandeling over o.a. Domein Altenbroek, waar we al gelijk sporen van dassen zagen en een 2-tal mogelijke dassenburchten. In de weiden rond Landgoed Altembrouck graasden de Wagyu-runderen en werden we begroet door een forse Wagyu-stier. Daarna startten we met een grote boog die ons rond ‘s-Gravenvoeren voerde, waarbij we langs Schophem en het Groensdaalbos wandelden.

Op veel plaatsen komen we veldkruisen tegen. De kruisen zijn een traditie in deze streek.

Ze werden meestal op kruispunten opgesteld. Een aantal van deze kruisen worden al op 18de-eeuwse kaarten vermeld. Van de oudere kruisen zijn enkel de stenen exemplaren bewaard. Het kruis aan het gemeentehuis van Moelingen buiten beschouwing gelaten, zijn het allemaal ongelukskruisen. Een voorbeeld hiervan is het Lynot kruis uit 1598 aan de weg van Warsage naar Schophem. Ze zijn bijna allemaal in kalksteen vervaardigd en gelijken op kruisen die men op kerkhoven aantreft. Van meer recente datum zijn de houten en metalen kruisen. Ze dateren bijna integraal uit de tweede helft van de 19de eeuw of van rond de eeuwwisseling. Van de gesmede ijzeren kruisen zijn er een aantal identiek. Ze werden rond 1902 vervaardigd door een smid uit ’s-Gravenvoeren, H. Goessens. De overige gesmede kruisen zijn eenvoudiger van vorm. Daarnaast bleven ook een drietal gietijzeren veldkruisen bewaard die in dezelfde vorm ook als kerkhofkruis voorkomen. De 11 kapellen en 59 geregistreerde kruisen die ’s-Gravenvoeren rijk is, kregen de laatste jaren de verzorgende aandacht van de plaatselijke stichting ‘Kruisen en Kapellen ’s-Gravenvoeren’.

Vandaag wandelden we o.a. langs het Lynotkruis, de Wittekapel, het Dalhemerkruis en vlak voor Voeren de St.-Annakapel. In het dorp hielden we een koffiestop en gingen verder met een kleine omweg naar Mheer. Deze omweg was qua natuurschoon overweldigend, maar het pad was vrij ongelijk met veel losse stenen. Onderweg merkten we goed dat het afgelopen nacht had geregend, vooral net voor Mheer in het Hoogbos was het zeer modderig. Gelukkig mochten we wel het café in voor onze lunch, die ons zeer goed smaakte na al de inspanningen. Na de lunch brachten we een bezoek aan het Kasteel van Mheer.

Op de plek van het huidige kasteel zou in de Romeinse tijd een vuurtoren hebben gestaan die onderdeel uitmaakte van een keten van vuurseintorens voor de heerbaan tussen Maastricht en Trier. Het eerste deel van het kasteel werd gebouwd in 1314 in opdracht van de graaf van Dalhem, de latere hertog van Limburg en nog later hertog van Brabant.

Onder Winand van Imstenraedt werd de kasteelhoeve gebouwd in 1612.

De familie van Imstenraedt verbleef zes generaties lang op het kasteel. De laatste was Jan Adolph van Imstenraedt, die gehuwd was met Christina de Loë van Wissen. Door dit huwelijk werd voor het eerst de familienaam de Loë aan het kasteel verbonden, de naam van de huidige kasteelbewoner. Het genoemde echtpaar van Imstenraedt-de Loë bleef kinderloos, waardoor het kasteel door vererving in eigendom kwam van Christina’s neef Philipp Christoffel baron de Loë, heer van Wissen en Conradsheim.

Sinds 1668 is het kasteel nu al onafgebroken in bezit van de familie de Loë. Het enige dat veranderde is dat de familienaam in de loop der eeuwen is verfranst.

Na de lunch en het bezoekje aan het kasteel was het nog maar een klein stukje naar de Molenhoeve.

Gewandelde afstand ± 17 km. GPX: zie onderaan deze pagina!

Wandeling 2

Vandaag kregen we het echt voor de kiezen, veel klimkilometers langs moeilijke paadjes. Onderweg werden we rijkelijk beloond voor ons klauterwerk.

Voordat we onze wandeling begonnen, zijn we naar het startpunt in De Plank gereden. Van hieruit startten we naar het Veursbos. Het bos is deels een hellingbos, dit type bos wordt ook wel veldbies-beukenbos genoemd vanwege de voedselarme grond met een stenige bodem.

Onder het Veursbos en de heuvelrug gaat de Tunnel van Veurs door, onderdeel van spoorlijn 24. Over de spoorlijn 24 vertel ik verderop nog het een en ander.

Op weg naar Remersdaal moesten we flink klimmen van 180 meter naar 260 meter. Na Remersdaal volgde de afdaling met daarna weer een klein klimmetje. Nu kwam het langste stuk van onze route; de Boenderberg op door het Beusdaalbos. Vlak voor de Teuvenerberg zetten we de afdaling in richting het Kasteel van Sinnich (de voormalige abdij van Augustinessen). Bij de voormalige watermolen steken we de Gulp over. Via Sinnich wandelen we naar Teuven, waar we een pauze nemen bij Moeder De Gans. We raakten in gesprek met de dame die onze bestellingen op kwam nemen. Toen wij vertelden over de Boenderberg vroeg ze: “Hebben jullie ook het bos gezien?” Wij antwoordden uit een mond: “Nee, want er staan zoveel bomen in de weg”. Gelukkig kon ze ons grapje wel waarderen.

Na de pauze maken we in Teuven nog een kleine omweg door de landerijen met een prachtig zicht op het dorpje en komen bij een boerderij weer op de verharde weg. Hier gaan we op pad naar Nurop en via de Maastrichterweg naar Nederland. Op de kruising met de Planckerweg gaan we richting De Plank en naar het eindpunt. Weer een mooie wandeling van 17,3 km. GPX: zie onderaan deze pagina!

Wandeling 3

Na de wandelingen van de afgelopen dagen besluiten we om het vandaag wat rustiger aan te doen, mede ingegeven door het wat mindere weer. We starten vandaag weer langs het Landgoed Altembrouck en begroeten de Wagyu-stier die weer luid staat te loeien.

In het Domein Altenbroek gaan we omhoog van 130 naar 200 meter en wandelen aan de grens van de Schophemerheide. Bij de Komberg dalen we af naar Sint-Martens-Voeren en hebben hier een prachtig zicht op de omgeving. Jammer dat het een beetje heiig is. Daardoor blijft het beeld wat diffuus. We steken de Voer over en wandelen Sint-Martens-Voeren binnen en stiefelen gelijk door naar de Spoorlijn 24 en het Viaduct van Sint-Martens-Voeren.

Spoorlijn 24 (Voerlijn) is de spoorlijn tussen Tongeren en Aken. Deze spoorlijn is aangelegd door de Duitsers (Preußische Staatseisenbahnen) in de Eerste Wereldoorlog en werd geopend in februari 1917 voor militair verkeer.

Deze lijn moest door de Duitsers aangelegd worden, omdat Nederland zijn neutraliteit behield en het Duitse treinverkeer over Nederlands grondgebied weigerde.

Al in 1903 was er tussen de Duitsers en de Belgen een overeenkomst gesloten (tussen Leopold II en Wilhelm II) om deze spoorlijn aan te leggen. Pas in 1914 was er de noodzaak en werd met de aanleg begonnen. In totaal bevat de Voerlijn zes grote spoorwegviaducten en nog vele kleinere bruggen en vier tunnels. Op het hoogtepunt van de bouwactiviteiten werkten 12.000 personen aan de spoorlijn.

Het viaduct bij Sint-Martens-Voeren heeft een lengte van 250 meter. Op een hoogte van 18 tot 23 meter overspant dit viaduct de vallei van de Voer. Het bestaat uit elf bogen met een spanwijdte van 15 meter en een scharnierboog van 30,80 meter.

De Voerlijn is nu nog steeds de drukste goederenspoorweg van Antwerpen naar Duitsland. Dit komt mede doordat de verbinding De IJzeren Rijn maar niet volledig tot stand komt. Het stuk door Nederland heeft voor de politiek in Nederland geen hoge prioriteit. Dit komt mede doordat Antwerpen als haven een geduchte concurrent is van de Nederlandse havens, maar dat zal nooit toe gegeven worden.

Na het viaduct gaat het weer heuvelopwaarts langs een smal keienpad. We blijven weer klimmen tot boven de 200 meter en hebben vanaf het hoogste punt een mooi zicht op Sint-Pieters-Voeren en De Commanderie.

De Commanderie was het verblijf van de lokale commandeur van de Duitse Orde. Deze bestuurde van hieruit zijn Commanderie Sint-Pieters-Voeren. De Duitse Orde was een geestelijke Ridderorde ontstaan aan het einde van de 12e eeuw tijdens de Derde Kruistocht. Voor verdere informatie; zie de diverse internetadressen.

De visvijvers zijn gratis te bezoeken, mits men een consumptie neemt in de brasserie of op het terras. Hier hielden wij onze koffiepauze.

Na de koffiepauze wandelden we door Sint-Pieters-Voeren richting Veurs. Daarna door Veurs en over de spoorwegtunnel omhoog naar het Broekbos. Hier moest er weer stevig geklommen worden naar Ulvend. Ulvend wordt door de grens verdeeld in een Belgisch en Nederlands gedeelte.

Net buiten Ulvend werden we verrast door een stortbui en flinke windvlagen. Snel de regenkleding aangetrokken, maar toen we in ons lunchcafé in Noorbeek aankwamen waren we kletsnat. We hadden gelukkig de tijd om enigszins op te drogen. In het eetcafé was het lekker warm en de lunch smaakte prima. Na de lunch hoefden we nog maar een klein stukje, maar we besloten om het traject nog verder te verkorten en terug te gaan langs Landgoed Altembrouck. Aangekomen bij de Molenhoeve heeft de eigenaar een foto gemaakt van de 4 gebroeders en het bord van de Molenhoeve. Afstand ± 17,6 km. GPX zie onderaan deze pagina!

De routes die we gewandeld hebben waren uitgezet met een Wandelnetwerkkaart van de Voerstreek. Het wandelnetwerk van de Voerstreek is uitstekend aangegeven, de routes volgen de mooiste padjes in deze streek.

De kaart met informatieboekje is te verkrijgen bij het bureau van Toerisme Voerstreek of via het internetadres. Omdat Toerisme Voerstreek een VZW is en bijna geen bijdrage krijgt van provincie of gemeente zijn ze afhankelijk van de verkopen van artikelen en geleverde diensten, daarom ontbreken de wandelknooppunten bij de diverse wandelingen.

Steun Toerisme Voerstreek en koop de wandelknooppuntenkaart via www.voerstreek.be zo steun je ook het onderhoud en de bewegwijzering van de wandelroutes.