Op Gran Canaria slaat de zomerhitte meestal in als een bom. In mei en juni zijn de temperaturen nog aangenaam maar alle canarios weten dat het zwaard van Damocles boven hun hoofd bengelt. Het is slechts een kwestie van tijd voordat de zomerse hittegolven en bijpassende zandstormen hun aanval inzetten. Elke nog zachte zomerse dag beleven ze als een gewonnen dag, waarbij nog fit gewandeld wordt en gulzig van de frisse lentezon wordt genoten.
Midden juli was het echter zover: de thermometer in het zuiden gaf een angstaanjagende 41ºC (in de schaduw!) aan. Alle vensters gingen op slot want het Saharazand oftewel “calima” dat de oostenwind meebrengt, kruipt door kieren en spleten. Op zo’n dag draaien de airco’s maniakaal hard en er is geen wijs mens op straat.
Als de archipel in calima wordt gehuld, praat je calima, eet je calima en slaap je calima. Als de calima gepaard gaat met extreem hoge temperaturen voel je je al snel als een smeltende kaars. Alleen als je de koelkast opentrekt, word je getrakteerd op een vlaag van verfrissing.
Wandelen tijdens een hittegolf?
Ben je als wandelaar in de zomer naar Gran Canaria gekomen om te genieten van al het natuurschoon dan heb je slechts drie kaarten die je kan uitspelen. Je kan opteren voor een nachtwandeling, liefst bij volle maan. Je kan gaan voor het dauwtrippen in een gortdroge ravijn. De waaghalzen raad ik een tunnelwandeling aan waarbij ze ondergronds gaan. Gran Canaria is een vulkanisch eiland. De vulkanische en sedimentaire gelaagdheid is in de vorm van horizontale en scheve vlakken. De erosie heeft de ronde chocoladetaart die het eiland is, in stukjes gesneden en de diepe ravijnen laten ons toe haar gelaagdheid te beschouwen. Zwarte chocolade wisselt af met bruine en witte laagjes. Plaatselijk kwamen er kleurrijke mineralen aan te pas en zijn er dunne groene, rode of gele laagjes. Een meesterwerk van Moeder Natuur!
De Canarische variant van de levadas wandelingen
Tussen de steenlagen zitten de natuurlijke grondwaterreservoirs waar sinds de Spaanse verovering gretig naar is geboord. Vijf eeuwen later is Gran Canaria´s ondergrond een Franse kaas met gaten en woedt de oorlog om het water verder.
Het vloeibare goud is in handen van de verschillende watermaatschappijen. Door het zakken van de waterspiegel staan putten, galerijen en watermijnen droog. Waterkanaaltjes oftewel “acequias” liggen er soms stiefmoederlijk bij. Op bepaalde plekken worden de acequias nog gebruikt en het water dat er vorstelijk doorstroomt, zorgt voor een kletterend, verfrissend muziekje. De bekende “levadas wandelingen” van Madeira hebben zo hun Canarische variant. Tussen de noordelijke gemeentes Valleseco, Arucas en Teror zijn er enkele populaire levadas wandelingen. In verschillende wandelboekjes worden de tracks zorgvuldig beschreven. Ironisch genoeg is het op de eilanden niet toegestaan om op waterkanaaltjes te wandelen. Maar een gebrek aan informatie en controle, leiden tot een Spaanse oplossing: “hacer la vista gorda” – doen alsof je het niet ziet.
Tunnelwandelingen
De hydraulische kaart van Gran Canaria toont ook meer dan honderd stuwdammen waar in de winter regenwater wordt opgevangen. Een opmerkelijke tunnelsoort zijn de zogenaamde “trasvases” of “overlopen” tussen de verschillende stuwmeren. Wanneer een stuwmeer na de zware winterse regens vol is, wordt de kraan opengezet. Het water stroomt door een kanaal dat het vloeibare goud naar een tunnel stuurt. Aan het uiteinde van el trasvase stort het water zich honderden meters diep de afgrond in om in het onderste stuwmeer te belanden. Er ontstaat een artificiële maar gigantische waterval. De trasvases doorboren de berg. Ze worden slechts tijdens de natte winters gebruikt. Onze “lievelingstrasvase” – als je al zoiets als een lievelingstrasvase kan hebben- is de tunnel tussen het stuwmeer van Soria en het stuwmeer van Chira. Je kan er rechtop in stappen. De tunnel is zuiver, je ziet het licht op het einde en je knipt een extra 300m hoogteverschil van je track af door door de tunnel te stappen. Je dient wel even op te letten dat het stuwmeer niet vol is. Indien de poorten worden geopend, heb je een luttele 20 minuten voor het stromende water je eruit zwiept.
Foto boven: vanop de hoogvlakte tussen Chira en Soria kijk je naar de boogdam van Soria
Foto boven: ingang tunnel in de zomer
In de regio van Chira-Soria wordt er in de volgende jaren een electriciteitcentrale gebouwd en dan gaat de trasvase voor het plebs op slot. Een reden temeer om nú nog deze wandeling te stappen. Je begint het best aan het stuwmeer van Chira dat het dorp van Cercados de Araña in een Cercados de Araña de “arriba” en een Cercados de Araña de “abajo” verdeeld.
Foto boven: bovenloop Ravijn Chira in de winter
Foto boven: hoogvlakte Chira Soria in de winter
Een schiereiland aan het stuwmeer herbergt het liefelijke kerkje van Johannes de Doper dat statig de omgeving bewaakt. De hellingen van het dal worden gekleurd door landbouwterrassen. Maïs, courgetten, uien en aardappelen staan er op het menu. In het stuwmeer wordt naar zwarte bas en karpers gevist. De omgeving is heel vredig. Achter de stuwdam ligt het Ravijn van Chira. Op de Canarische eilanden sluiten de dammen de ravijnen op hun smalste plekken af. De stuwdam van Chira is een uitzondering. Achter de dam wordt het ravijn smaller, groener en neemt het de vorm aan van een diepe canyon. Al stappend door het ravijnbed volg je de koers van het water, naar de tunnel. Tamarisken vormen er een galerijwoud en grote stenen maken van dit deel van de wandeling een hindernissenparcours.
Foto boven: in het ravijnbed in de winter
Na anderhalve kilometer in het ravijnbed stoot je op een kanaal dat het water naar de tunnel voert.
Foto boven: het kanaal dat naar de ingang van de tunnel voert in de winter
Zolang de winter niet in het land is, stroomt er geen water door het kanaal, noch door de tunnel. Als wandelaar word je op een kilometer duisternis, schaduw en verfrissing getrakteerd. Op het einde van de tunnel zijn er meestal gigantische plassen; overblijfselen van vergeten regenval. Schoenen uit of natte schoenen? Bij deze temperaturen drogen je trail running shoes voor vulkanische ondergrond in een handomdraai!
Foto boven: in de tunnel oftewel trasvase tussen de twee stuwmeren
De tunnel komt uit boven een leegte. Het lijkt of je boven de afgrond hangt maar links geplakt tegen de rotsen is er een paadje dat je naar een hoogvlakte leidt.
Foto boven: op de puinberg bij de uitgang van de tunnel in de winter
Deze hoogvlakte is la “Meseta de Soria” en is een “montañón” tussen het ravijn en stuwmeer van Chira en het ravijn en stuwmeer van Soria. Je laat het ruwe van de tunnel achter je en bent weer in een alleraardigst landschap met verlaten landbouwterrassen en bewoonde grottenwoningen.
Foto boven: op de hoogvlakte in de winter
Hier wonen “Aussteiger” die met één been buiten de maatschappij leven- zolang de werken aan de centrale geen aanvang nemen. Het paadje dat ze nemen vanaf de stuwdam om tot aan hun woningen te komen, is jouw camino naar het start- en tevens eindpunt van deze gevarieerde wandeling! Als je klaar bent, staat er 6,1 km op je stappenteller en heb je 230 m hoogteverschil in je kuiten zitten!
Take it to the next level!
Er zijn meerdere ondergrondse tunnelwandelingen waar je tunnel in- tunnel uit het landschap doorkruist. Een mooi voorbeeld is de tunnelwandeling in het natuurpark van Pilancones. Deze tunnels zijn laag. Je dient regelmatig gebukt te stappen. Ze worden niet onderhouden. Houd dus rekening met een beetje steenslag, grote plassen, keien in de plassen en ongedierte. Bovendien maken de tunnels een bocht waardoor je geen licht aan het einde van de tunnel ziet. Als je klaar bent voor the next level, dan is de tunnelwandeling van Pilancones your best shot!
Foto boven: uitgang tunnel Pilancones in de zomer
Foto boven: water aan het einde van de trasvase
Muchos saludos uit een bloedheet Gran Canaria,
Sofie