Wandelroute Bevrijding Bergen op Zoom
Op de Brabantse Wal worden de herdenkingen en festiviteiten georganiseerd door de Stichting Bevrijding Brabantse Wal.
De Stichting Bevrijding Brabantse Wal legt de focus niet alleen op de Tweede Wereldoorlog. Ze vindt het ook belangrijk de lessen van de Tweede Wereldoorlog naar de tegenwoordige tijd te halen. Om dit te bereiken heeft de stichting de volgende doelstellingen:
- Herdenken van alle oorlogsslachtoffers – burgers en militairen – die sinds het uitbreken van WO2 en in alle oorlogssituaties en bij vredesmissies daarna in opdracht van onze regering waar ook ter wereld zijn omgekomen of om het leven werden gebracht.
- Het onder de aandacht brengen van de Slag om de Schelde.
- Onderstrepen van de waarde en het belang van leven in vrede en vrijheid.
- Bijdragen aan kennisoverdracht en educatie in basis- en voortgezet onderwijs.
- Op- en uitbouwen van internationale contacten die hun oorsprong kennen in WO2.
In dit belangrijke herdenkingsjaar worden er weer veel activiteiten ontwikkeld. Kijk voor het volledige programma op https://bevrijdingbrabantsewal.nl/
Dit jaar zal er vooral veel aandacht zijn voor de Slag om de Schelde.
De Slag om de Schelde was een militaire operatie in het noorden van België en het zuidwesten van Nederland van 2 oktober t/m 8 november 1944. Met als doel de toegang van de haven van Antwerpen vrij te maken, zodat de haven gebruikt kon worden voor de bevoorrading van de Geallieerden.
Sommige historici beschouwen het terrein waar de gevechten werden geleverd als de moeilijkste gevechtsterreinen uit de gehele Tweede Wereldoorlog. Aan het eind van het vijf weken durende offensief had het winnende Canadese 1e Leger 41.043 gevangenen gemaakt, maar 12.873 man verloren (gedood, gewond of vermist), waaronder 6.367 Canadezen.
De Slag om de Schelde is bij het grote publiek vrijwel onbekend. Als we kijken naar de omvang en impact van deze slag lijkt dat vreemd, maar wel verklaarbaar. Anders dan bijvoorbeeld Market Garden of het Ardennenoffensief spreekt de strijd om de haven van Antwerpen minder tot de verbeelding.
Bij de Canadese overheid is inmiddels ook het besef gegroeid dat de Slag om de Schelde beter onder de aandacht moet worden gebracht bij het grote publiek. De Canadese inzet en offers die door Canada werden gebracht rechtvaardigen een grotere aandacht.
Ons bewust van onze ereschuld aan Canada, helpen we waar mogelijk om dat doel te bereiken.
Routebeschrijving
Een van de vele activiteiten is een wandelroute met als titel: “Bevrijding Bergen op Zoom”. De route loopt langs punten die van belang zijn geweest, of zijn voor de bevrijding en voor de herdenking van de Tweede Wereldoorlog en de Slag om de Schelde. De route is 14,5 km.
De route start bij de Canadese en Britse Oorlogsbegraafplaats (Ruytershoveweg, 4622 RJ Bergen op Zoom). Op deze beide begraafplaatsen liggen veel slachtoffers van de Slag om de Schelde. Daarna gaat de route achterlangs de begraafplaatsen naar de Zoom en volgen we dit water de stad Bergen op Zoom in, via de bossen en een stukje industrieterrein en later via het fietspad (Pad van het Turf) langs de Zoom, waarbij we onderweg steeds weer bijzonderheden tegenkomen over de bevrijding, verdediging van de Duitsers en de oorlogshandelingen langs de Zoom.
Na het Anton van Duinkerkenpark wandelen we onderlangs de Zoom langs een nieuw wandelpad naar de monding van de Zoom. Zo gaan we naar het oude Havenkwartier van de stad, hier waren veel kazernes, een aantal van de gebouwen is nog bewaard. Ook hier wordt een aantal verhalen verteld.
Lopend langs de oude haven komen we uiteindelijk in het centrum van de stad en gaan via Markiezenhof en het Stadhuis naar het Thaliaplein waar altijd de herdenkingen plaatsvinden op 4 mei en op 27 oktober (de bevrijdingsdag van Bergen op Zoom).
Vervolgens wandelen we langs de voormalige synagoge. Hier wordt het verhaal verteld van Walter Süsskind, die vluchtte vanuit Duitsland naar Bergen op Zoom en hij werd later door de Duitsers verplicht om naar Amsterdam te verhuizen.
Aan het einde van de oorlog na de bevrijding van Bergen op Zoom vielen er op 2 verschillende dagen nog V1’s in het centrum. Deze maakten veel slachtoffers. Wij wandelen langs deze plaatsen. Moderne gebouwen staan nu op de plaats van de puinhopen.
Vanaf de Burgemeester van Hasseltstraat volgen we de route die de Canadezen hebben genomen om de binnenstad te bereiken. Wij lopen hem tegenovergesteld. Langs de Jacob Obrechtlaan het viaduct over. Ten tijde van de bevrijding was er een spoorwegovergang aan de linkerkant van het viaduct. Bij de watertoren gaan we de trappen naar beneden naar de Parallelweg en linksaf door tot de Canadalaan. De naam van deze laan is na de oorlog veranderd in Canadalaan om de bevrijders te danken.
Via een wijkje wat net na de oorlog werd ontwikkeld, maar nu herbouwd is, wandelen we naar de Vijverberg. Dit is een oude tankgracht gegraven in opdracht van de Duitsers door de plaatselijke bevolking met hulp van krijgsgevangenen.
Na het viaduct over de snelweg gaan we op pad naar de R.K. Begraafplaats en bezoeken daar het graf van de slachtoffers van de eerste V1-bom. Daarna is het nog een klein stukje terug naar de Canadese en Britse Begraafplaatsen.
Deze wandeling is te vinden op IZI-travel, een app die je op je mobiele telefoon kunt laden. Laadt de app en als je in Bergen op Zoom bent en je start de app op, gaat deze automatisch naar routes en wandelingen in de buurt. De “Canadays”-wandeling staat bovenaan, selecteer deze en start de wandeling. De wandeling is te doen in 4 talen (Nederlands, Frans, Duits en Engels)
In de Pers
Lees hier het interview na van René Luijsterburg zoals verschenen in de plaatselijke krant BN/De Stem van Bergen op Zoom: https://www.bndestem.nl/bergen-op-zoom/op-stap-met-de-app-langs-route-van-bevrijders-in-bergen-op-zoom~aaee6bce/
Downloads
GPX-route => download hier het gezipte gpx bestand en unzip het om als gpx te kunnen gebruiken.
PDF-beschrijving => open de PDF met één klik in een nieuw venster.
De PDF-beschrijving geeft alleen de verhalen bij de diverse bezochte punten. Deze kan niet als routebeschrijving gebruikt worden.
Voor een gratis Wandelkrant kun je terecht bij Leonidas in de Kremerstraat in Bergen op Zoom. Deze ligt op de route tussen Markiezenhof en Stadhuis. Hier kun je ook pauzeren onder het genot van een bakje koffie met gebak enz..
Internetadressen:
Stichting Bevrijding Brabantse Wal: https://bevrijdingbrabantsewal.nl/
Slag om De Schelde:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_om_de_Schelde
https://www.deslagomdeschelde.nl/
https://www.tracesofwar.nl/articles/582/Slag-om-de-Schelde.htm?c=gw
Op YouTube vind je nog veel video’s van de slag.
IZI-travel: https://izi.travel/nl
Walter Süsskind: https://nl.wikipedia.org/wiki/Walter_S%C3%BCskind
V1 + V2:
https://nl.wikipedia.org/wiki/V1_(wapen)
http://www.vergeltungswaffen.nl/
http://users.skynet.be/sundog/V2ImpactsNED.html
https://pieterserrien.be/boeken/elke-dag-angst/overzicht-v-inslagen-op-belgie/